การมีส่วนร่วมของนักศึกษาในงานกิจการนักศึกษา
ก่อนอื่น ผมขอแบ่งปันประสบการณ์การทำกิจกรรมนักศึกษาในอเมริกาเพื่ออชวนให้เห็นถึงความเป็นไปได้ของงานกิจการนักศึกษา ที่อาจอยู่ไกลจากความคุ้นเคยและความเข้าใจของเรา
ขณะที่เรียนอยู่ ณ วิทยาลัยชุมชนชื่อชอไลน์ (Shoreline) ตอนเหนือของเมืองซีแอตเทิล รัฐวอชิงตัน ผมมีโอกาสได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งประธานสภานักศึกษา ร่วมกับเพื่อนในสภานักศึกษาอีก 9 ตำแหน่ง เป็นตัวแทนนักศึกษากว่าหนึ่งหมื่นชีวิต ซึ่งผมมีบทบาทและหน้าที่ดังนี้
- เป็นประธานในการประชุมสภานักศึกษา 2 ครั้งต่อเดือน โดยปฏิบัติบัญญัติของรัฐว่าด้วยการประชุมเปิดสาธารณะ (Open Public Meeting Act) ที่นักศึกษา บุคลากร ทีมข่าวหนังสือพิมพ์นักศึกษา ตลอดจนชุมชนวงกว้างสามารถเข้าร่วมได้
- เป็นตัวแทนในการสื่อสารระหว่างสภาฯ ผู้บริหารวิทยาลัย และคณะอนุกรรมการสูงสุดของวิทยาลัย (Board of Trustees)
- สรรหาและส่งเสริมการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของนักศึกษา ในการพัฒนางานบริการและการศึกษาของวิทยาลัย การวางแผนยุทธศาสตร์ของวิทยาลัย การคัดเลือกและแนะนำการจ้างบุคลากรใหม่ทางการศึกษา ตลอดจนการจัดสรรงบประมาณของรัฐบาล
- ร่วมวางแผน บริหารและอนุมัติการจัดสรรงบประมาณของนักศึกษากว่า 3 ล้านเหรียญสหรัฐต่อปี ร่วมกับผู้นำนักศึกษาตำแหน่งอื่น โดยแบ่งเป็นงบประมาณสำหรับกิจกรรมนักศึกษาประมาณ 1 ล้านเหรียญ และส่วนที่เหลือเป็นงบประมาณสำหรับเทคโนโลยี, อาคารนักศึกษา และการสนับสนุนการใช้ระบบขนส่งสาธารณะของนักศึกษา
มีส่วนร่วมในการจัดแคมเปญการมีส่วนร่วมทางสังคมในการนำเสนอข้อเรียกร้องของนักศึกษาถึงวุฒิสมาชิกสภาประจำรัฐ
การทำงานในสภานักศึกษาเป็นโอกาสสำหรับการเรียนรู้จากการลงมือทำและประสบการณ์ ผมได้พัฒนาทักษะการสื่อสาร ภาวะความเป็นผู้นำ และความเข้าใจเกี่ยวกับการบริหาร อีกทั้ง ยังได้ซึมซับถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมทางสังคม (civic engagement) ซึ่งมีผลต่อการใช้ชีวิตในปัจจุบันของผมเป็นอย่างยิ่ง ทั้งในการก่อตั้งและพัฒนาบริษัทของตน และการตัดสินใจร่วมสร้างพรรคอนาคตใหม่
ด้วยการสนับสนุนและให้อำนาจอย่างเต็มที่ของบุคลากรฝ่ายกิจกรรมนักศึกษา ที่ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้และการพัฒนาผู้เรียนนอกห้องเรียน ผมได้รับทั้งอิสระและเสรีภาพในการทำงานโดยคำนึงถึงประโยชน์และความต้องการของนักศึกษาเป็นที่ตั้ง อย่างไม่ต้องกังวลต่อผลกระทบต่อชื่อเสียงของสถาบัน
ในสังคมที่วัฒนธรรมประชาธิปไตยเข้มแข็ง ความคิดเห็นและการมีส่วนร่วมของคนทุกกลุ่ม รวมทั้งผู้มีส่วนได้และส่วนเสียเป็นสิ่งสำคัญ การแสดงออกต่างๆ ไม่ว่าจะโดยการอภิปราย ตั้งคำถาม การโต้แย้ง ตลอดจนการชุนนุมเพื่อเรียกร้องนับเป็นสัญญาณที่ดี หน่วยงานที่รับผิดชอบและประชาชนโดยทั่วไปจะประเมินคุณค่าและความน่าเชื่อถือของสถาบันการศึกษาด้วยคุณภาพของการศึกษาและบริการ มิใช่ด้วยความสามัคคีและความสงบเรียบร้อยของสถาบัน
กฏหมายว่าด้วยสิทธิ อิสรภาพและความรับผิดชอบของนักศึกษา
เมื่อถึงช่วงฤดูกาลรับน้อง ถึงแม้จะมีการกระจายข่าวชี้แจงบทลงโทษจำคุกและค่าปรับสำหรับกรณีต่างๆตั้งแต่ การว้าก การบังคับให้เข้าร่วม การลงไม้ลงมือ อันตรายต่อร่างกายและชีวิต เรายังคงได้ยินข่าวนักศึกษาถูกบังคับ ละเมิดสิทธิหรือทำร้ายอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้น นอกเหนือจากบัญญัติลงโทษแล้ว เราควรจะผลักดันให้มีกฎหมายและการให้ความรู้เรื่องสิทธิ อิสรภาพและความรับผิดชอบของนักศึกษาด้วยหรือไม่?
อ้างอิงจากประสบการณ์ ผมขอนำเสนอเนื้อหาบางส่วนของกฏหมายในรัฐวอชิงตัน ให้เป็นแนวทางสำหรับการริเริ่มทำงานทางความคิดเกี่ยวกับรูปธรรมที่เป็นไปได้ ที่จะส่งเสริมการพัฒนาทักษะและศักยภาพอย่างเป็นอิสระ ตามความสนใจของผู้เรียน ตลอดจนการมีส่วนร่วมของนักศึกษาในการจัดการ และการกำหนดทิศทางของสถานศึกษา ชุมชนและสังคมโดยแท้จริง
สภานักศึกษาในวิทยาลัยในอเมริกาส่วนใหญ่จะมีบัญญัติสภา (By laws of the Student Body Association) และรัฐธรรมนูญนักศึกษา (Constitution of the Associated Students) ที่เปิดสาธารณะเพื่อให้ทุกคนเข้าถึงได้ผ่านอินเทอร์เน็ต เพื่อให้นักศึกษาทุกคนเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับสิทธิของตน ตลอดจนบทบาทและหน้าที่ของผู้แทนนักศึกษา
ยกตัวอย่างตามข้อบัญญัติของสภานักศึกษาที่วิทยาลัยชุมชนชอไลน์ สภานักศึกษามีพันธกิจ คือ การสรรหาตัวแทนเพื่อตอบสนองต่อความต้องการและความเป็นอยู่ที่ดีของนักศึกษาทุกคน และความเป็นชุมชนของวิทยาลัย สภาฯจะอุทิศตนเพื่อสร้างโอกาสสำหรับการมีส่วนร่วมของนักศึกษา โดยส่งเสริมให้เกิดการมีส่วนร่วมที่ครอบคลุมทุกฝ่ายอย่างกว้างขวาง (inclusivity) ด้วยความตระหนักในความหลากหลายทางวัฒนธรรมและความยุติธรรมทางสังคม พันธกิจโดยรวมคือ การรับรองให้การรปฏิบัติใช้นโยบายของวิทยาลัยดำเนินไปอย่างสอดคล้องกับพันธกิจและแก่นคุณค่าของวิทยาลัย
นอกจากข้อบัญญัติแล้ว นักศึกษายังมีรัฐธรรมนูญเป็นเสาหลักของการปกครองอีกด้วย หนึ่งในสาระที่สำคัญของรัฐธรรมนูญนี้ระบุว่า นักศึกษามีบทบาทในการทำให้แน่ใจว่า นักศึกษาทุกคนสามารถเข้าถึงการศึกษาที่ยุติธรรมและมีคุณภาพได้ นักศึกษามีเจตจำนงที่จะทำให้เสียงของตนมีความสำคัญในการร่วมกำหนดการตัดสินใจต่างๆที่จะมีผลต่อนักศึกษา อีกทั้งนักศึกษาตระหนักและยอมรับในกฏหมายของรัฐที่เกี่ยวข้อง (Washington Administrative Code – WAC) และ Revised Code of Washington – RCW) ตลอดจนข้อบัญญัติและนโยบายของวิทยาลัย
WAC 131-12-050 ระบุว่าสถาบันการศึกษาจะต้องมีกฏระเบียบที่เกี่ยวสิทธิและความรับผิดชอบของนักศึกษา เพื่อรับรองความชอบด้วยกระบวนการทางกฎหมาย วิทยาลัยชุมชนแต่ละแห่งควรที่จะประกาศใช้ ปรับปรุงและนำเสนอกฏระเบียบที่เกี่ยวกับการสิทธิและความรับผิดชอบของนักศึกษาในมิติดังต่อไปนี้ (1) ข้อกำหนดในการเข้ารับการศึกษา (2) อิสระภาพทางการแสดงออก การยื่นคำร้อง นำเสนอ การรวมตัวและการก่อตั้งองค์กร (3) การเข้าถึงและการใช้ข้อมูลแลการบันทึกต่าง และสิ่งอำนวยความสะดวกของสถาบัน (4) ระเบียบการเกี่ยวกับการร้องเรียน และ (5) การลงโทษทางวินัย
2) WAC 131-12-060 ทุกวิทยาลัยชุมชนควรทำให้เกิดการมีส่วนร่วมของนักศึกษาในการประกาศใช้ การแก้ไขและการยกเลิกกฏระเบียบที่เกี่ยวข้องกับสิทธิและความรับผิดชอบของนักศึกษา
3) WAC 132F-121-020 ว่าด้วย สิทธิ อิสรภาพและความรับผิดชอบของนักเรียน (Student rights, freedoms, and responsibilities) ตัวอย่างรายละเอียด
(1) ในฐานะที่เป็นสมาชิกของชุมชนทางวิชาการ นักศึกษาควรได้รับการส่งเสริมให้พัฒนาการตัดสินใจอย่างมีวิจารณญาณ (critical judgement) และการมีส่วนร่วมในการค้นหาความจริงอย่างอิสระทั้งในห้องเรียน ในวิทยาเขตและพื้นที่ชุมชน นักศึกษาควรใช้อิสระด้วยความรับผิดชอบในการรักษาและเคารพเงื่อนไขที่เอื้อต่ออิสระในการเรียนรู้ร่วมกันของสมาชิกอื่นในชุมชนของวิทยาลัย ซึ่งนักศึกษาจะได้รับการรับรองสิทธิดังต่อไปนี้ (ซึ่งผมขอเลือกมาเสนอเฉพาะบางส่วน)
(a) อิสระทางวิชาการ
(i) อิสระในการสืบค้น การแสดงออกและการรวมตัวตามสถานที่อำนวยความสะดวกต่างๆของวิทยาลัยที่ซึ่งเปิดให้เข้าถึงได้โดยสาธารณะ
(ii) อิสระที่จะเดินตามเป้าหมายทางการศึกษาจากหลักสูตร โครงการและบริการของวิทยาลัย
(iii) การปกป้องคุ้มกันจากการะประเมินทางวิชาการที่เป็นไปตามอำนาจเบ็ดเสร็จและอคติ ทั้งนี้นักศึกษามีความรับผิดชอบในการปฏิบัติตนให้เป็นไปตามมาตรฐานทางวิชาการที่กำหนดโดยผู้สอนแต่ละท่าน
(iv) สิทธิในการอยู่ในสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เป็นอิสระจากการเหยียดที่ผิดกฏหมาย การปฏิบัติตนที่ไม่เหมาะสมและไม่แสดงถึงความเคารพ ตลอดจนการคุกคามทุกประเภท
(b) ทฤษฎีความชอบด้วยกระบวนการทางกฎหมาย (Due process)
(i) สิทธิที่จะปลอดภัยจากการตรวจค้นและการจับกุมโดยไร้เหตุผล
(ii) การลงโทษทางวินัยไม่สามารถปฏิบัติใช้ได้โดยไม่มีการแจ้งถึงข้อกล่าวหา
(iii) นักศึกษาที่ถูกจับกุมเนื่องจากการละเมิดข้อบัญญัติในการปฏิบัติตนนี้ สามารถที่จะขอความชอบด้วยกระบวนการทางกฎหมายได้ตามคำร้องขอ
(2) อิสรภาพในการแสดงออกในห้องเรียน นักศึกษามีสิทธิในการแสดงออกอย่างอิสระในการอภิปรายและแลกเปลี่ยนมุมมอง ทั้งนี้ไม่ครอบคลุมถึงการแสดงออกและการปฏิบัติตนที่เป็นอันตรายต่อสภาพแวดล้อมทางการศึกษา ตามกฏหมายที่ระบุ
….
(5) การแสดงออกและการสืบค้นที่ไม่เกี่ยวข้องกับวิชาการ นักศึกษาและองค์กรนักศึกษามีอิสระที่จะตรวจสอบและอภิปรายทุกคำถามที่มี และแสดงออกซึ่งความคิดเห็นในที่สาธารณะและพื้นที่ปิด ตามกฏหมายที่กำหนด
4) RCW 28B.15.610 ค่าธรรมเนียมอิสระของนักศึกษา (Voluntary fees of students) : นักศึกษามีอำนาจในการสร้างหรือเพิ่มค่าธรรมเนียมอิสระของนักศึกษาต่อปีการศึกษา เมื่อได้รับการรับรองโดยการลงมติโดยเสียงส่วนใหญ่ของสภานักศึกษา (หรือองค์กรเทียบเท่า) หรือการลงประชามติของนักศึกษาส่วนใหญ่
อ้างอิง
* บัญญัติของรัฐว่าด้วยการประชุมเปิดสาธารณะ –http://app.leg.wa.gov/rcw/default.aspx?cite=42.30
* ข้อบัญญัติของสภานักศึกษา (By laws of the Student Body Association) – http://sba.shoreline.edu/wp-content/uploads/2015/10/Bylaws-2015-2016-22Feb.pdf
* รัฐธรรมนูญนักศึกษา (Constitution of the Associated Students) – http://sba.shoreline.edu/wp-content/uploads/2015/07/Constitution.pdf
* สิทธิ อิสรภาพและความรับผิดชอบของนักเรียน (WAC 132F-121-020 Student rights, freedoms)http://apps.leg.wa.gov/wac/default.aspx?cite=132F-121-020
* กฏหมายบทที่ 131 WAC เกี่ยวกับวิทยาลัยชุมชนและวิทยาลัยวิชาชีพ http://leg.wa.gov/CodeReviser/WACArchive/Documents/2005/WAC131.pdf
* ค่าธรรมเนียมอิสระของนักศึกษา ( RCW 28B.15.610 Voluntary fees of students) https://app.leg.wa.gov/rcw/default.aspx?cite=28B.15.610
เผยแพร่ครั้งแรกทาง Facebook Page : New Gen Network
