เมื่อวานไปงาน”หัวใจอุดมศึกษา”จัดโดย จิตวิญญาณใหม่ : New Spirit เครือข่าย สวนเงินมีมา ที่คณะครุศาสตร์ จุฬา ช่วงเช้าเป็นเวทีเสวนาโดยอาจารย์ นิสิตและนักกระบวนกรทางด้านการศึกษา ต่างพยายามที่จะขับเคลื่อนในรื้อถอนและเปลี่ยนแปลงระบบและวัฒนธรรมการศึกษาเดิมในสังคม
ระบบและวัฒนธรรมที่ตีกรอบแสนแคบให้ผู้คนที่หลากหลายและล้วนแตกต่างเป็นเหมือนกัน เดินตามชีวิตอุดมคติภายใต้การชี้วัดความสำเร็จเดียวกัน คนใดที่ไม่เป็นไปตามอุดมคติด้วยปัจจัยทางสภาพแวดล้อมและของขวัญโดยกำเนิดที่แตกต่างมักถูกมองและมองตัวเองว่าเป็นผู้ด้อยกว่า บั่นทอนและกดขี่การเคารพตนเอง เป็นวัฒนธรรมที่ละเลยความเป็นมนุษย์ตามธรรมชาติผู้มีความเปราะบาง มีอารมณ์ มีความรู้สึกและมีจิตวิญญาณ ผู้เรียนมักรู้สึกว่าเรื่องที่ถูกสอนเป็นเรื่องไกลตัว เนื่องจากความคาดหวังของการต้องการให้ผู้ในสิ่งที่ผู้สอนรู้ ซึ่งจะโทษผู้สอนอย่างเดียวมิได้ เพราะเป็นเรื่องของระบบ
ระบบที่ผู้สอนเป็นส่วนหนึ่งในการเลือกที่จะทำสิ่งที่ง่ายและสะดวกกว่าด้วยการทำตามสิ่งที่เคยถูกทำและได้เห็นมาอยู่ก่อนแล้ว ก็ชีวิตมันยุ่งยากซะเหลือทน ระบบที่ผู้ปกครองและเครือญาติเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างความคาดหวังให้ระบบและสถาบันการันตีความปลอดภัยและความมั่นคงในการประกอบชีพของผู้เรียน ด้วยการถามถึงอัตราการจ้างงานและรายได้ของการประกอบอาชีพมากกว่าการเรียนรู้และพัฒนาของผู้เรียน มันขาดสมดุล ระบบที่ผู้เรียนเองมักเลือกที่จะเรียนให้สบายด้วยการนั่งฟังและจด เพ้งเล็งไปที่การสอบให้ผ่านเรียนให้จบเพียงมากจนเกินไป จึงไม่ได้ออกแบบกระบวนการการเรียนรู้ให้กับตนเองในการใช้ชีวิต แต่โทษผู้เรียนก็ไม่ได้ มิฉะนั้นจะเป็นการกล่าวโทษต่อผู้ถูกกระทำ เพราะระบบและวัฒนธรรมที่เป็นอยู่ก็ไม่ได้มีทรัพยากรณ์ที่ก้าวหน้าพอในการสนับสนุนให้นักเรียนตระหนักและรู้จักการออกแบบกระบวนการการเรียนรู้สำหรับตนเอง
วัฒนธรรมนี้อยากให้ผู้เรียนได้มีการเรียนรู้มีการศึกษาแต่ละเลยการคำนึงถึงความรู้สึกถึงความอยากรู้ อยากที่จะใส่ใจ อยากเชื่อมถึงประสบการณ์หรือเรื่องราวที่ใกล้ตัวของผู้เรียน เรียนรู้มักถาม “เรียนไปทำไม ไม่เห็นจะเป็นประโยชน์?” หรือบ่น “ไม่รู้มันสอนอะไรของมัน” มิหนำซ้ำยัง แบ่งแยกความรู้ออกเป็นศาสตร์ แต่ละศาสตร์ถือตัวราวกับว่าของข้ายิ่งใหญ่ เป็นจริงและสำคัญที่สุด ปิดกลั้นโอกาสการเชื่อมโยงกับศาสตร์ที่แตกต่างน้อย จำกัดพลังความสร้างสรรค์ตามธรรมชาติที่ทุกสรรพสิ่งเชื่อมโยงถึงกันและกัน และเคลื่อนที่อย่างไม่หยุดนิ่ง
… ฟังดูมืดหมนใช่ไหม? แต่การเปลี่ยนแปลงมักเริ่มจากการมองให้เห็นและยอมรับถึงการมีอยู่ของอุปสรรคและสิ่งที่ควรถูกทำให้เปลี่ยนไปของคนตัวเล็กๆ
